رای شماره 539 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع تجویز پرداخت پاداش پایان خدمت مازاد بر سی سال خدمت

رأی شماره 5٣٩ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت 4٨64١ھـ ١٣٩١/١٠/٣ ھیأت وزیران و اصلاحیه شماره ٢١٧٨55/ت4٨64١ھـ ١٣٩١/١١/١ آن مبنی بر تجویز پرداخت پاداش پایان خدمت مازاد بر سی سال خدمت نسبت به کسانی که مجدداً به کارگیری شده اند به لحاظ مغایرت با قانون ابطال می شود ١/٧/١٣٩6 ٩4/١١56/ھـ شماره

بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 5٣٩ مورخ ١٣٩6/6/٧ با موضوع:

« تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت 4٨64١ھـ ١٣٩١/١٠/٣ ھیأت وزیران و اصلاحیه شماره ٢١٧٨55/ ت4٨64١ھـ ١٣٩١/١١/١ آن مبنی بر تجویز پرداخت پاداش پایان خدمت مازاد بر سی سال خدمت نسبت به کسانی که مجدداً به کارگیری شده اند به لحاظ مغایرت با قانون ابطال می شود.» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

 مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩6/6/٧ شماره دادنامه: 5٣٩ کلاسه پرونده: ١١56/٩4

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: دیوان محاسبات کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣ ھیأت وزیران و اصلاحیه شماره ٢١٧٨55/ ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١١/١ آن

گردش کار: دیوان محاسبات کشور به موجب شکایت نامه شماره ٢٠٠٠٠/١٠5٣ ـ ١٣٩4/١٠/١٩ اعلام کرده است که:

«ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراماً، در خصوص تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣ و اصلاحیه آن به شماره ٢١٧٨55/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١١/١ موضوع اعاده به خدمت برخی بازنشستگان به استحضار می رساند:

١ـ مطابق ماده (٩١ (اصلاحی قانون استخدام کشوری مصوب سال ١٣5٩ از تاریخ تصویب این اصلاحیه اشتغال مستخدمین رسمی بازنشسته در مقامات مذکور در تبصره ماده ٣٢ یا ریاست مؤسسات و شرکتھای دولتی که انتصاب آن مستلزم صدور فرمان ھمایونی است مشروط به آن که به سن بازنشستگی اجباری نرسیده باشند اعاده به خدمت تلقی و مدت اشتغال به شرط پرداخت کسور بازنشستگی مقرر جزو مدت خدمت رسمی محسوب می گردد. وزراء و نخست وزیران که از تاریخ ٢٢ بھمن ماه ١٣5٧ به این مقامات منصوب شده اند بدون رعایت شرط سن بازنشستگی اجباری اعاده به خدمت خواھند شد.

٢ـ وفق ماده (١٠4 (قانون مدیریت خدمات کشوری در ھنگام تعیین حقوق بازنشستگی به کارمندانی که بیش از سی سال خدمت دارند به ازاء ھر سال خدمت مازاد بر سی سال، دو و نیم درصد (٢/5 (%رقم تعیین شده حقوق بازنشستگی علاوه بر حقوق تعیین شده محاسبه و پرداخت خواھد گردید.

٣ـ بر اساس ماده (١٠٧ (ھمان قانون به کارمندان مشمول این قانون که بازنشسته می شوند به ازاء ھر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا سی سال) به اضافه وجوه مربوط به مرخصی ھای ذخیره شده پرداخت خواھد شد. آن قسمت از سابقه خدمت کارمند که در ازاء آن وجوه بازخریدی دریافت نموده اند از سنوات خدمتی که مشمول دریافت این وجوه می گردد کسر می شود.

4ـ در اجرای عبارت اخیر ماده (١ (اصلاحی قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از ھزینه ھای ضروری به کارکنان دولت مصوب سال ١٣٨٠ ،خدمت مازاد بر سی سال در پرداخت پاداش موضوع این قانون قابل احتساب نخواھد بود.

5 ـ مطابق بند (ت) ماده (٢٢4 (قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه کلیه تصویب نامه ھا، بخشنامه ھا و دستورالعملھا، تغییرات تشکیلات، تغییر ضرایب، جداول حقوقی و طبقه بندی مشاغل و افزایش مبناء حقوقی، اعطاء مجوز ھر نوع استخدام و به کارگیری نیرو و ھمچنین مصوبات ھیأتھای امناء که متضمن بار مالی برای دولت باشد در صورتی قابل طرح و تصویب و اجراء است که بار مالی ناشی از آن در گذشته محاسبه و در قانون بودجه کل کشور یا منابع داخلی دستگاه اجـرایی ذی ربط تأمین شده باشد. اقدام دستگاه اجرایی برخلاف این حکم، تعھد زائد بر اعتبار محسوب می شود.

با عنایت به مراتب فوق تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣ و اصلاحیه آن به شماره ٢١٧٨55/ت4٨64١ھـ ـ :حیث از ١/١١/١٣٩١

اولاً: توسعه دامنـه مـاده (٩١ (اصلاحی قانون استـخدام کشوری و مالاً ورود به حوزه تقنینی.

ثانیاً: تجویز پرداخت پاداش بازنشستگی مازاد بر ٣٠ سال مغایر با ماده (١ (اصلاحی قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از ھزینه ھای ضروری به کارکنان دولت مصوب سال ١٣٨٠.

ثالثاً: عدم پیش بینی بار مالی ناشی از اجرا بر خلاف تصریح بند (ت) ماده (٢٢4 (قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه مغایر قانون ارزیابی می گردد و لذا با عنایت به عدم اعلام مغایرت قطعی رئیس مجلس شورای اسلامی در خصوص مصوبه فوق الذکر و در اجرای مفھوم مخالف تبصره (٨ (الحاقی به قانون نحوه اجراء اصول ٨5 و ١٣٨ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران در رابطه با مسؤولیتھای رئیس مجلس شورای اسلامی و نیز ماده (١٢ (قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ١٣٩٢ مستدعی است در صورت صلاحدید دستور فرمایید موضوع مورد رسیدگی قرار گیرد.»

متن تصویب نامه و اصلاحی آن به قرار زیر است:

تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ١٣٩١/١٠/٣ ھیأت وزیران

«معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور

ھیأت وزیران در جلسه مورخ ١٣٩١/٩/٨ به استناد اصل ١٣٨ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران تصویب نمود:

بازنشستگانی که به عنوان افراد مندرج در بندھای (الف)، (ب)، (ج)، (د) و (ھـ) ماده (٧١ (قانون مدیریت خدمات کشوری به کارگیری شده یا می شوند، در صورت تمایل، از مصادیق ماده (٩١ (قانون استخدام کشوری تلقی و از زمان اشتغال مجدد اعاده به خدمت محسوب می شوند و چنانچه به این افراد قبلاً پاداش پایان خدمت و خرید مرخصی پرداخت شده باشد در صورت بازنشستگی جدید ناشی از اعاده به خدمت به ازای مدت اشتغال مجدد نیز مشمول پاداش پایان خدمت و خرید مرخصی بوده و حقوق بازنشستگی آنان بر اساس وضع اخیر تعیین، برقرار و پرداخت می شود ـ معاون اول رئیس جمھور»

تصویب نامه اصلاحی شماره ٢١٣٨55/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١١/١ ھیأت وزیران:

«معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور

ھیأت وزیران در جلسه مورخ ١٣٩١/١١/١ به استناد اصل ١٣٨ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران تصویب نمود:

در تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣ عبارتھای «(الف) و (ب)» و « (د) و (ھـ)» حذف می شوند. ـ معاون اول رئیس جمھور»

در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست معاونت امور حقوقی دولت به موجب لایحه شماره ٢٩44٩/١٨4٧٨ـ١٣٩5/٣/١ توضیح داده است که:

«جناب آقای دربین

مدیرکل محترم ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام:

در خصوص دادخواست مربوط به پرونده شماره ١١56/٩4ـ١٣٩4/١٢/١ راجع به ابطال تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣) موضوع مجوز اشتغال و پرداخت پاداش پایان خدمت به بازنشستگان موضوع ماده ٧١ قانون مدیریت خدمات کشوری در صورت اعاده به خدمت) و اصلاحیه آن ضمن ایفاد تصویر نامه شماره 4٩٨٣٢٧ ـ ١٣٩5/٢/١٩ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام می دارد:

دیوان محاسبات کشور تصویب نامه یاد شده را از جھت توسعه حکم قانون، تجویز پرداخت پاداش پایان خدمت بیش از ٣٠ سال و عدم پیش بینی بار مالی مغایر قانون تلقی نموده و با توجه به عدم اعلام ایراد رسمی رئیس مجلس شورای اسلامی در خواست رسیدگی به موضوع را مطرح کرده است.

١ـ با توجه به معتبر بودن ماده (٩١ (قانون استخدام کشوری، به موجب بند «ب» ماده (65 (قانون برنامه پنجم توسعه و اینکه مقامات مندرج در تبصره (١ (ماده (٣٢ (قانون استخدام کشوری و ماده (٧١ (قانون مدیریت خدمات کشوری، توسط قانونگذار مورد تصریح قرار گرفته است لذا از این لحاظ با توجه به ذکر و قید «مقامات»، ممنوعیتی برای اعاده به خدمت آنان وجود ندارد. تصریح موضوع در تصویب نامه شماره ١٩٢٩٠٩/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٠/٣ مبنی بر اینکه «از زمان اشتغال مجدد اعاده به خدمت محسوب می شوند»

توسعه دامنه ماده (٩١ (اصلاحی قانون استخدام کشوری تلقی نمی شود و اشکال وارده مبنی بر اینکه موضوع ورود به حوزه تقنینی، منتفی است.

٢ـ در صورتی که مقامات موضوع ماده (٧١ (قانون مدیریت خدمات کشوری و بندھای ذیل آن بر اساس ماده (٩١ (قانون استخدام کشوری اعاده به خدمت شوند، ھم چنان که در تصویب نامه یاد شده این موضوع مورد تصریح قرار گرفته است، مدت اشتغال آنان به شرط پرداخت کسور بازنشستگی جزء خدمت رسمی محسوب می گردد و از لحاظ پرداخت پاداش پایان خدمت تا سی سال خدمت، مشمول ماده (١٠٧ (قانون مدیریت خدمات کشوری قرار می گیرند و با توجه به قید قانونگذار در این ماده مبنی بر «تا سی سال» پرداخت پاداش مازاد بر سی سال به ھر صورت منتفی است.

٣ـ نسبت به تصویب نامه یاد شده و اصلاحیه آن به شماره ٢١٣٨55/ت4٨64١ھـ ـ ١٣٩١/١٢/١ توسط ھیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت مجلس شورای اسلامی طی نامه شماره ٧٩٩٨٣ھـ/ب ـ ١٣٩١/١٢/٢٧ ایراد مقدماتی وارد نموده ولیکن منجر به اعلام ایراد رسمی از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی نگردیده است.

4ـ در قسمت اخیر دادخواست دیوان محاسبات اشاره شده است که با توجه به عدم ایراد قطعی رئیس مجلس نسبت به مصوبه یاد شده درخواست رسیدگی در دیوان عدالت اداری را دارند. عنایت دارند که موضوع اعلام نظر رئیس مجلس شورای اسلامی از مصادیق ماده واحده تبصره (٨ (الحاقی به قانون نحوه اجرای اصول (٨5 (و (١٣٨ (قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران در رابطه با مسئولیتھای رئیس مجلس شورای اسلامی مصوب ١٣6٨ و اصلاحات بعدی آن مصوب ١٣٨٨/١١/٣٠ مجلس شورای اسلامی است که اقدام لازم در این مورد ھم انجام گرفته است و النھایه پس از طرح ایراد مقدماتی با توجه به دفاعیات مطرح شده احتمالاً ایراد مقدماتی را وارد ندانسته و نظر بر اعلام ایراد رسمی نداشته اند.

5ـ بر اساس بند (٣ (نامه صدرالذکر سازمان مدیریت و برنامه ریزی، اعتبار لازم برای پرداخت پاداش پایان خدمت کارمندان از محل اعتبارات ھزینه ای دستگاھھا قابل پرداخت است و از این جھت حکم مصوبه موجب تحمیل بار مالی نبوده تا مغایر قانون تلقی گردد. با توجه به مراتب فوق تقاضای رد شکایت را دارد.»

 ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩6/6/٧ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

نظر به اینکه مطابق ماده ١٠٧ قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده است به کارمندان مشمول این قانون که بازنشسته می شوند بـه ازاء ھر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر تا سی سال به اضافه وجوه مربوط به مرخصیھای ذخیره شده پرداخت خواھد شد، بنابراین اطلاق مصوبه مورد اعتراض در حدی که ناظر بر تجویز پرداخت پاداش پایان خدمت مازاد بر سی سال خدمت نسبت به کسانی که مجدداً به کارگیری شده اند، مغایر قانون است و با استناد به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود. با اعمال ماده ١٣ قانون پیش گفته و تسری ابطال مصوبه به زمان تصویب آن موافقت نشد.

 رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی